Ứng dụng kỹ thuật Realtime – PCR trong việc xác định tải lượng virus, kiểu gen và kiểu đột biến kháng thuốc của virus viêm gan B tại bệnh viện đa khoa Tây Ninh

 Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Tây Ninh đã tổ chức nghiệm thu đề tài “ Ứng dụng kỹ thuật Realtime – PCR trong việc xác định tải lượng virus, kiểu gen và kiểu đột biến kháng thuốc của virus viêm gan B tại bệnh viện đa khoa Tây Ninh” do Bệnh viện Đa khoa Tây Ninh chủ trì thực hiện, BS CKII Liêu Chí Hùng, TS. Lê Huyền Ái Thúy đồng chủ nhiệm. Hội đồng đã mời PGS.TS Bùi Hữu Hoàng và PGS.TS Cao Minh Nga tham gia phản biện cùng với sự tham dự của các thành viên đang công tác tại các Sở, ngành có liên quan.

Bệnh viêm gan siêu vi B là bệnh phổ biến ở tỉnh Tây Ninh, ước tính khoảng 10% trên tổng số xét nghiệm HBeAg. Việc triển khai điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Tây Ninh hiện nay còn ở mức sơ khởi, do các phương tiện chuẩn đoán và theo dõi điều trị chưa đầy đủ. Việc cung cấp số liệu về tải lượng HBV trong máu, kiểu gen và các kiểu đột biến kháng thuốc là hết sức cần thiết, tạo cơ sở cho việc áp dụng kỹ thuật mới trong chẩn đoán, theo dõi và điều trị bệnh viêm gan siêu vi B tại Tây Ninh.

Đề tài được triển khai với mục tiêu xác định đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của người bệnh nhiễm HBV; định lượng HBV trong máu, xác định tỉ lệ kiểu gen và tần số đột biến kháng thuốc Lamivudine và Adefovir của HBV; xác định mối liên quan giữa các đặc trưng sinh học phân tử của HBV với các đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của người bệnh.

Qua kết quả nghiên cứu xác định được: 200 ca HBeAg dương tính trên tổng số 1.928 ca thực hiện xét nghiệm, chiếm tỉ lệ 10,4%. Độ tuổi của người nhiễm HBV là 37,5 ± 13,7, giới nữ chiếm 58,5%, không biết mình bị nhiễm HBV trước là 55,5%, đường di truyền chủ yếu là huyết thống 94,5%. Giá trị ALT bình thường trong 74,5%, HBeAg âm tính chiếm 71% và không có chỉ định điều trị trong 68,5% trường hợp;

Trong nhóm HBeAg dương tính, có 73,5% HBV, DNA là dương tính, với đa số là kiểu gen B chiếm 78,2%. Nhóm có tải lượng virus cao ≥ 20.000 UI/mL chiếm 27,5%. Tỷ lệ đột biến kháng thuốc xuất hiện trong 67,3%, nhiều nhất là kháng LAM với 43,4% và đồng kháng LAM/ADV với 35,4%. Trong đột biến kháng LAM, đột biến kép tại 204I và 204V chiếm 52,6%. Đối với kháng ADV, đột biến kép 181V, 181T có tỷ lệ cao nhất 48,2%;

Ảnh hưởng của kiểu gen nhiễm trên các yếu tố lâm sàng và cận lâm sàng khác không rõ rệt. Trong khi đó, đột biến kháng thuốc thường xuất hiện ở độ tuổi trẻ hơn, đi kèm với tỷ lệ HBeAg dương tính cao, tăng men ALT và tải lượng virus cao.

Các sản phẩm đề tài đáp ứng được yêu cầu về số lượng và chất lượng như đã đăng ký trong Thuyết minh. Tuy nhiên, cần chỉnh sửa, bổ sung hoàn chỉnh như thay cụm từ “xác định” thành cụm từ “khảo sát hoặc mô tả”; nên thống nhất cách sử dụng từ “siêu vi” và “virus”; cần có trích nguồn về số liệu về tỷ lệ nhiễm HBV ở Tây Ninh; dùng từ “nhân lên” thay vì “nhân đôi”, từ “huyết thống” có ý nghĩa là “mang tính di truyền” chứ không phải “lây truyền qua đường máu”; xây dựng chi tiết Kế hoạch ứng dụng kết quả đề tài sau nghiệm thu. Với những kết quả đã đạt được, Hội đồng thống nhất nghiệm thu và kết quả bỏ phiếu đánh giá xếp loại đề tài đạt loại Khá./

Phòng Quản lý Khoa học